WEBER | MOZART | DVOŘÁK

x

19 lutego 2022, godz. 19.00
Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie

Wykonawcy
Aleksandra Kuls | skrzypce
Katarzyna Budnik | altówka
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Marek Pijarowski | dyrygent

Program
Carl Maria von Weber – Uwertura do opery Wolny strzelec
Wolfgang Amadeus Mozart – Symfonia koncertująca Es-dur KV 364
***
Antonín Dvořák – IX Symfonia e-moll Z Nowego Świata op. 95

 

Aleksandra Kuls – fot. P. Iwaszko; Katarzyna Budnik – fot. B. Kusiak; Marek Pijarowski – fot. Ł. Rajchert

x

Sinfonia concertante Es-dur na skrzypce i altówkę Mozarta (drugie dzieło tego rodzaju, po nieco wcześniejszym w tej samej tonacji na obój, klarnet, róg i fagot) powstała pod koniec młodzieńczego, salzburskiego okresu działalności kompozytora, opromienionego już europejską sławą – najpewniej przy okazji podróży, której trasa wiodła przez (słynący wówczas ze znakomitej orkiestry) Mannheim do Paryża, zapewne z myślą o występach w tych ośrodkach, choć niewiele wiadomo o jej recepcji; później na długo popadła w zapomnienie. Sam tytuł wskazuje na gatunek łączący cechy symfonii i koncertu, tu jednak z przewagą elementów tego drugiego. Dwa instrumenty żywo ze sobą dialogują, a całe dzieło przepełnia nastrój pogody i beztroski.

Opera (a właściwie rozbudowany singspiel z mówionymi dialogami) Wolny strzelec Carla Marii von Webera z roku 1821 stać się miała jednym z kamieni milowych w dziejach muzyki, dając teatralno-muzyczny wyraz wielu cechom młodego romantyzmu. Jednym z jego emblematów stała się szybko efektowna i barwnie orkiestrowana uwertura, antycypująca motywy oraz tajemniczy nastrój opery.

Antonín Dvořák krótko po swych pięćdziesiątych urodzinach przyjął zaproszenie z USA, by poprowadził konserwatorium w Nowym Jorku. Do jego studentów należał Afroamerykanin Harry Burleigh, utalentowany baryton – to on, jako jeden z pierwszych, wprowadził do sal koncertowych śpiewy w typie negro spirituals. On też zapoznał Dvořáka z tą muzyką, której reminiscencje pojawić się miały wkrótce w kompozycjach „nowojorskich”, do których należy też IX Symfonia e‑moll op. 95, rozpoczęta na przełomie lat 1892/1893. Dvořák wspominał, że innym źródłem inspiracji miała być muzyka indiańska, choć mógł ją znać tylko powierzchownie, być może z jakichś popularnych widowisk o „Dzikim Zachodzie”. Kultura rdzennych mieszkańców Ameryki inspirowała go także poprzez sławny indiański epos Longfellowa Pieśń o Hajwacie. Prawykonanie miało miejsce 16 grudnia 1893 roku w Carnegie Hall pod batutą Antona Seidla i okazało się olśniewającym sukcesem. Ogromne wrażenie zrobił zwłaszcza finał z porywającym, patetycznym tematem instrumentów dętych blaszanych. Autor przyznawał, że unikał cytatów, a jedynie starał się oddać ducha Ameryki i jej „bezkresne pejzaże” kilkoma nawiązaniami, między innymi do charakterystycznych rytmicznych czy melodycznych gestów i skal muzyki afroamerykańskiej oraz rdzennej. Nawet dodany w ostatniej chwili przed premierą tytuł „Z Nowego Świata” wskazuje raczej na to, że symfonia była „pisana w Ameryce”, niż że „przedstawia Amerykę”.

Znakomita polska skrzypaczka Aleksandra Kuls do wielu swych laurów w prestiżowych konkursach dodała w roku 2020 II nagrodę VI Międzynarodowego Konkursu im. Tadeusza Wrońskiego na skrzypce solo. Została też uhonorowana specjalną nagrodą Dyrektora POSI, którą jest udział w omawianym koncercie, w partii solowej utworu Mozarta. Partnerką laureatki będzie w nim altowiolistka Katarzyna Budnik, od 2014 roku liderka grupy altówek w orkiestrze Sinfonia Varsovia, także ceniona solistka i kameralistka.

Prowadzący koncert Marek Pijarowski to jeden z czołowych polskich dyrygentów swego pokolenia, aktywny na wielu międzynarodowych estradach, ceniony jako pedagog i juror konkursów. Po studiach w Akademii Muzycznej we Wrocławiu w klasie Tadeusza Strugały doskonalił swe umiejętności w Weimarze u Arvida Jansonsa oraz w Wiedniu, u Carla Österreichera. W 1975 otrzymał stanowisko II dyrygenta, a od 1980 do 2002 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Wrocławskiej. Był także dyrygentem-szefem orkiestry Filharmonii Poznańskiej; w roku 2021 obchodził Jubileusz 70-lecia urodzin oraz 50-lecia pracy artystycznej. [pmac]

Podczas wydarzenia obowiązują zasady ustalone w Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii wraz z ich aktualizacjami: Aktualne zasady i ograniczenia

Oświadczenie uczestnika wydarzenia w związku ze stanem epidemii SARS-COV-2

Organizator: Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Organizator zastrzega prawo do zmiany programu koncertu lub jego wykonawców

Patroni medialni: TVP Kultura, Prestopolmic.pl

Bilety: eBilet, Polskie Radio – bilety24 oraz w kasie Studia Koncertowego Polskiego  Radia im. Witolda Lutosławskiego