Krzysztof Penderecki – fot. PAP/A. Rybczyński; Iwona Hossa – fot. archiwum Artysty; Anna Lubańska – fot. archiwum Artysty; Rafał Bartmiński – fot. archiwum Artysty; Piotr Nowacki – fot. J. Multarzyński; Chór Filharmonii Krakowskiej – fot. Adam Golec; Kirill Karabits – fot. archiwum Artysty.

x

W inauguracyjnym koncercie weźmie również udział Chór Filharmonii Krakowskiej, który także wielokrotnie wykonywał i nagrywał dzieła Pendereckiego, między innymi jego Jutrznię i Pasję wg św. Łukasza. Kwartet solistów to plejada najznakomitszych śpiewaków podziwianych na operowych scenach i koncertowych estradach Polski i świata: Iwona Hossa – sopran, Anna Lubańska – mezzosopran, Rafał Bartmiński – tenor, Piotr Nowacki – bas. Także tym artystom Krzysztof Penderecki niejednokrotnie powierzał wykonania swoich dzieł, a ich mistrzowskie interpretacje zdobywały najwyższe wyrazy uznania publiczności i krytyków.

Światowa premiera Polskiego Requiem Krzysztofa Pendereckiego miała miejsce w Stuttgarcie 28 września 1984 roku. Skomponowanie tego utworu „ku pokrzepieniu serc” w czasach narodzin Solidarności było bez wątpienia aktem odwagi Kompozytora, który postanowił dedykować swoje dzieło Polsce. Dedykacje, którymi zostały opatrzone kolejne części utworu, przywołują przemilczaną przez lata prawdę o doświadczeniach polskiej historii i wskazują na heroiczne świadectwa wiary w wartości najwyższe.

Dwie części utworu powstały w związku z wydarzeniami lat 1980-1981. Lament Lacrimosa został napisany na prośbę Solidarności na uroczystość odsłonięcia pomnika Ofiar Grudnia 70, symbolizującego walkę robotników z komunistyczną władzą. Wykonanie utworu 16 grudnia 1980 roku w Gdańsku podczas uroczystości, która zgromadziła blisko 2 miliony ludzi, stało się manifestacją siły Solidarności.

Na wieść o śmierci Stefana Wyszyńskiego w maju roku następnego Penderecki skomponował modlitwę błagalną Agnus Dei na chór a cappella. Wykonana ona została podczas uroczystości żałobnych Prymasa Tysiąclecia, którego nieugięta postawa w obronie wartości duchowych przeciwko władzy totalitarnej miała istotny wpływ na świadomość Polaków.

Po wprowadzeniu stanu wojennego w wyobraźni kompozytora krystalizował się zamysł stworzenia wielkiej formy kantatowo-oratoryjnej jako świadectwa pamięci tragicznych wydarzeń polskiej historii. Zgodnie z tradycją gatunku requiem Penderecki sięgnął do kolejnych tekstów liturgii mszy żałobnej. Pierwszą część sekwencji Dies irae zadedykował Powstaniu Warszawskiemu – bohaterskiej i tragicznej walce o niepodległość, której pamięć była niszczona przez komunistów. Drugą – Recordare Jesu pie – poświęcił pamięci ofiary życia Ojca Kolbego w Auschwitz. Część Libera me, Domine, oparta na tekście responsorium i poprzedzająca finał Polskiego Requiem, przywoływała tragedię Katynia – zatajaną przez lata prawdę o dokonanym przez sowieckie władze mordzie tysięcy oficerów polskich.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kompozytor włączył do Polskiego Requiem pochwalne Sanctus, które przesunęło punkt ciężkości utworu w stronę symbolicznej „sfery światła”. Wreszcie, skomponowana w roku 2005 po śmierci Papieża Polaka, Chaconne in memoria del Giovanni Paolo II zamknęła ostatecznie całość Polskiego Requiem.

Drugą część koncertu poprowadzi ceniony na międzynarodowej scenie ukraiński dyrygent Kirill Karabits, od czternastu lat pierwszy dyrygent Bournemouth Symphony Orchestra. Pracował też z Dallas Symphony, Pittsburgh Symphony, Baltimore Symphony i Prague Radio Symphony, Minnesota Orchestra, Bamberger Symphoniker, Orchestre National du Capitole de Toulouse, Antwerp Symphony Orchestra, Orchestre Philharmonique de Strasbourg, Chamber Orchestra of Europe. Jest także cenionym dyrygentem operowym, był dyrektorem muzycznym Deutsches Nationaltheater Weimar w latach 2016-2019, w sezonie 2022-2023 pracował między innymi z English National Opera, Opernhaus Zürich, The Grange Festival, Opéra National de Bordeaux. Znany jest także publiczności polskiej (między innymi koncerty w ramach programu I, CULTURE, występy z Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach).

Otwarcie Muzeum Historii Polski w Warszawie jest jednym z najbardziej wyczekiwanych wydarzeń 2023 roku będzie. Jego sala audytoryjna (przewidziana na prawie 580 miejsc) stanie się nowym, ważnym punktem na kulturalnej mapie stolicy oraz głównym i stałym miejscem koncertów Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa, która wystąpi tam podczas inauguracyjnego koncertu.

Więcej informacji