Po prostu… Filharmonia! Projekt 4: Między Ziemią a Niebem – Poszukiwanie
21 marca 2019, godz. 19.00
Filharmonia Narodowa w Warszawie (Sala Koncertowa)
Dawid – najmłodszy syn Jessego z Betlejem, legendarny król Izraela, twórca jego potęgi politycznej i terytorialnej, budowniczy świątyni w Jerozolimie, pogromca Filistynów i innych plemion, ten który wygrał nierówną walkę z Goliatem, wreszcie poeta i pieśniarz, któremu przypisuje się autorstwo ponad siedemdziesięciu psalmów – nie był postacią bez skazy, co nadaje mu wymiaru ludzkiego. W jego życie i moralne wybory wpisane są zarówno patetyczne wzloty, jak i dość niskie upadki. Jego charakter nie pozbawiony był mrocznych stron. Dały o sobie znać choćby w chwili, gdy uwodził Batszebę, żonę jednego ze swoich dowódców. Kiedy okazało się, że kochanka urodzi mu syna, Dawid nie wahał się, by w dość perfidny sposób pozbyć się swego konkurenta, a jej prawowitego małżonka. Posłał go na pierwszą linię w bitwie. Żałował chyba później za grzech cudzołóstwa – ukorzył się, a Batszebę wziął sobie za żonę (jedną z kilku zresztą). Nie zmienia to jednak faktu, że do chwalebnych postępków tego epizodu z życia Dawida zaliczyć nie sposób. Ściągnął on zresztą na króla i jego poddanych klęski, spowodował gniew mściwego Jehowy. Ten epizod, w kontekście pychy władcy u szczytu sławy, jego starości i śmierci oraz koronacji następcy opisuje trzecia część oratorium Król Dawid Arthura Honeggera. Wcześniejsze – opowiadają dzieje dochodzenia do władzy, walk i sprowadzenia do Jerozolimy Arki Przymierza. Muzyka skomponowana w krótkim czasie (dwóch miesięcy 1921 roku) przeszła niezwykłą metamorfozę. Wpierw towarzyszyła dramatowi René Moraxa, wznowionemu w Lozannie po wojennej przerwie. Ale pozytywny odbiór i świadomość walorów artystycznych skłoniły Honeggera, by wykorzystać ją we właściwy sposób – stworzył oryginalne w kształtach oratorium. Narrator opowiada o wydarzeniach, a części wokalne i orkiestrowe, trochę jak w antycznej tragedii, komentują je. Honegger poszukiwał odpowiednich środków wyrazu, by podkreślić kolorystyczne bogactwo. Pierwsze wykonania Króla Dawida (Winerthur 1923, Paryż 1924) dowiodły, że ten wysiłek naprawdę się opłacił.
Marcin Majchrowski
Więcej: Kalendarium