Koncert w ramach cyklu „Środa Młodych”. Lutosławski | Mahler
18 kwietnia, godz. 19.30
Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia
w Katowicach
ul. Wojciecha Kilara 1
40-202 Katowice
Gustav Mahler to jeden z tytanów gatunku symfonicznego, stanowiącego centralną część jego twórczości (dopełnioną wspaniałymi cyklami pieśni z orkiestrą – inne muzyczne formy mają w jego spuściźnie marginalne znaczenie). Działając na przełomie XIX i XX wieku, niejako zamyka on wielką, romantyczną i neoromantyczną tradycję symfoniki, zarazem silnie ją przeobraża i wprowadza w nowe stulecie. W zasadzie wszystkie z jego symfonii zawierają w sobie mnogie odniesienia programowe, pozamuzyczne, czasem anonsowane wprost jakimś komentarzem (bądź wokalnym tekstem, bo w niektórych obecny jest śpiew), czasem pozostawione wyobraźni słuchacza. Pierwsze z jego dziewięciu ukończonych dzieł tego rodzaju pierwotnie nosiło tytuł Tytan, nawiązujący do powieści Jean-Paula, później jednak wycofany. Ale na wyobraźnię uważnego i wrażliwego słuchacza silnie oddziałują inne aluzje – cytaty żartobliwej dziecięcej piosenki-kanonu Frère Jacques (znanej w Polsce do słów Panie Janie…) użytej tu jako… posępny marsz żałobny, a także z własnych, młodzieńczych pieśni Mahlera (Lieder eines fahrenden Gesellen) opowiadających o udrękach niespełnionej miłości. O czym więc opowiada nam dźwiękami Mahler? Warto przekonać się osobiście podczas kwietniowego koncertu i zachwycić się dziełem niezwykle pięknym, a do tego wciąż w swym przesłaniu intrygującym i tajemniczym.
Druga z kompozycji wieczoru ukaże zupełnie odmienne, nowe oblicze symfoniki, w przejmującym, pełnym dramatyzmu dziele Witolda Lutosławskiego – jego Trzeciej, uznanej za wręcz epokową. Powstająca w bardzo trudnym dla Polski roku 1983 – końcowym czasie ponurego stanu wojennego, okresie biedy, beznadziei i opresji, była chętnie postrzegana przez wielu komentatorów jako osobista reakcja artysty na te wydarzenia. Sam kompozytor, zawsze silne broniący autonomii swej twórczości, na ogół odżegnywał się od takich bezpośrednich interpretacji, a w tym przypadku skomentował je słowami: „Jeśli już zgodzimy się na to, że muzyka może w ogóle cokolwiek pozamuzycznego znaczyć, to w każdym razie musimy uznać muzykę za sztukę wieloznaczną. Człowiek ma jednakże jedną duszę i to, co przeżywa, musi mieć na niego jakiś wpływ. Jeżeli człowiek ma jedną psychikę, to mimo całej autonomiczności świata dźwięków, jest on funkcją tej psychiki. […] Mogę przyznać, że czułbym się zaszczycony, gdyby udało mi się wyrazić coś, co może być związane z przeżyciami nie tylko moimi osobistymi, ale również innych ludzi.”
Z perspektywy dekad, ówczesne dyskusje straciły na znaczeniu, a III Symfonia obroniła się jako dzieło ponadczasowo piękne, także bez rozpatrywania jej przez pryzmat ewentualnych programowych aluzji. Koncert poprowadzi Antoni Wit, należący do najbardziej uznanych w kraju i na świecie polskich dyrygentów, wieloletni dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej, z którą (także z innymi renomowanymi zespołami) wykonywał i nagrał imponujący repertuar. Utwory i Mahlera, i Lutosławskiego obecne były w nim często, budząc entuzjazm słuchaczy oraz krytyków – tak więc osoba prześwietnego kapelmistrza to też bardzo ważny powód, by wieczór 18 kwietnia spędzić wraz z Polską Orkiestrą Sinfonia Iuventus!
Wykonawcy:
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
Antoni Wit | dyrygent
W programie:
Witold Lutosławski III Symfonia
Gustav Mahler I Symfonia D-dur „Tytan”
Koncert pod patronatem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach
przedsięwzięcia TUTTI.pl promującego wykonawstwo muzyki polskiej.
Bilety dostępne na: NOSPR
Zapraszamy!