Jerzy Maksymiuk – fot. archiwum Artysty; Paweł Kowalski – fot. Bartosz Szustakowski

x

III Koncert fortepianowy c-moll Beethovena jest jego jedynym w tonacji minorowej. To wyraz poszukiwań nowej, w pełni już indywidualnej ekspresji, otwierającej wraz z nowym stuleciem (prawykonanie w 1803) nowy rozdział twórczości ostatniego z klasyków. Właśnie warstwa wyrazowa (odsuwająca tu element czysto popisowy na dalszy plan), zdeterminowana wyborem tonacji, pełna namiętnego patosu i „preromantyczna” jest najbardziej charakterystycznym rysem tego arcydzieła, lecz także na poziomie formalnym odnajdziemy wiele ważkich innowacji – zwłaszcza sposób mistrzowskiego przetwarzania tematów ukazuje w pełni dojrzały styl kompozytora. Zmieniają się też – na bardziej partnerskie – relacje między solistą a orkiestrą (widać to zwłaszcza w części II, szczególnie pięknie instrumentowanej). Finałowe rondo podejmuje heroiczny ton części pierwszej i stopniowo go łagodzi prowadząc przez liczne skontrastowane epizody ku durowej kodzie. Tu silniej do głosu dochodzi wirtuozeria, pojawiają się też pomysły ekstrawaganckie, jak intersujące fugato.
Fantazja c-moll na fortepian, chór i orkiestrę powstała szybko, kilka tygodni przed benefisowym koncertem Beethovena 22 grudnia 1808 (zaprezentowano wówczas także IV Koncert fort., genialne symfonie, Piątą i Szóstą, lecz długi koncert w zimnej sali z nieprzygotowaną orkiestrą poniósł klęskę…). Kompozytor głównym motywem wariacyjnej części finałowej uczynił melodię swej wczesnej pieśni Gegenliebe, a poprzedził utwór quasi-improwizacyjną introdukcją solowego fortepianu. Orkiestra przyłącza się w postaci dialogujących z fortepianem smyczków, następnie także instrumentów dętych, aż wreszcie w partii fortepianu pojawia się anonsowany krótką „fanfarą” temat pieśni, poddany instrumentalnym wariacjom, podjętym dalej przez solistów, do których w zakończeniu przyłącza się chór. Nacechowana szlachetną prostotą melodia zdradza pokrewieństwo z arcydziełem ukończonym 16 lat później: Dziewiątą i jej wokalnym finałem, dla którego Fantazja op. 80 zdaje się „próbą generalną”. Autorstwo słów nie jest pewne, być może napisał je Christoph Kuffner – głoszą pochwałę idei braterstwa i humanitaryzmu, któremu zawsze sprzyjać winna muzyka.
W partii fortepianu obu arcydzieł wystąpi Paweł Kowalski, należącego do najbardziej wszechstronnych polskich pianistów, który występował w 40 krajach na 4 kontynentach, we wszystkich polskich filharmoniach oraz w najbardziej prestiżowych salach koncertowych świata. Artysta sięga po rozległy repertuar, od Mozarta i Chopina do Panufnika, Kilara i Góreckiego, muzykę kameralną, filmową oraz jazz. Pianista był pierwszym po Krystianie Zimermanie wykonawcą Koncertu fortepianowego Witolda Lutosławskiego, który zagrał w Warszawie pod dyrekcją kompozytora.
Partie wokalne Fantazji c-moll wykona Chór Politechniki Warszawskiej (oraz wyłonieni z niego soliści). Działa od 2000 roku, obecnie składają się nań trzy zespoły: Chór Akademicki PW, Kameralny Chór PW oraz Chór Kameralny Tibi Domine. Pod kierownictwem Dariusza Zimnickiego stał się jednym z czołowych chórów akademickich w Polsce, zwycięzcą licznych prestiżowych konkursów, podziwianym na wielu koncertowych i festiwalowych scenach wielu krajów. Swój kunszt zademonstruje też w poruszającym utworze a cappella The Fruit of Silence, w którym łotewski kompozytor Pēteris Vasks umuzycznił słowa modlitwy św. Matki Teresy z Kalkuty. Przygotowanie chóru: Dariusz Zimnicki i Katarzyna Karbownik.
Urodzony w 1938 roku Myrosław Skoryk był prominentną postacią życia muzycznego kraju jako kompozytor i muzykolog, także dyrektor artystyczny Opery Kijowskiej. Jego wzruszająca, romantyczna w wyrazie Melodia a-moll powstała do zapomnianego dziś filmu Vysokij Pierieval z 1981 roku i zyskała autonomiczną popularność w wielu różnych opracowaniach. Wykonywano ją także podczas uroczystości żałobnych ku czci ofiar proeuropejskiego zrywu na Majdanie na przełomie 2013/2014, mordowanych przez Rosjan i siły sprzyjające marionetkowemu przywódcy Wiktorowi Janukowyczowi.
Nasza Orkiestra po raz kolejny będzie miała okazję wystąpić pod batutą Jerzego Maksymiuka – a każde takie wydarzenie jest wielkim przeżyciem dla zespołu i dla słuchaczy! Swoją sztuką dyrygencką, ale też temperamentem, humorem, wiedzą zachwyca publiczność Polski i świata już od ponad półwiecza. Jego sławę ugruntowały lata pracy z Polską Orkiestra Kameralną założoną w 1972 r. – interpretacje zespołu i jego dyrygenta (utrwalane też na poszukiwanych płytach) budziły podziw i zaskakiwały brawurowymi tempami, niezwykłą precyzją, atrakcyjnością repertuaru. Kolejnym ważnym etapem kariery była współpraca z BBC Scottish Symphony Orchestra w Glasgow, zdobywanie operowych doświadczeń z English National Opera, do tego równolegle koncerty gościnne oraz nagrania z mnogimi orkiestrami całego globu. Nie do przecenienia są jego zasługi dla popularyzacji muzyki, dla promowania twórczości polskiej i dzieł nowych. Jerzy Maksymiuk to również ceniony kompozytor. [pmac]

Wstęp za zaproszeniami, które będą dostępne od 27 lutego 2023 r. w siedzibie Samorządu Studentów PW (Gmach Główny, p. 165) oraz w sekretariacie Prorektora ds. Studenckich (Gmach Główny, p. 112).

Organizator: Politechnika Warszawska