fot. Joel Schweizer, fot. Fundacja 2.8

Mógł je pisać z myślą o sobie, był bowiem także biegłym skrzypkiem, lub być może dla solisty Antonia Brunettiego. Pełen wdzięku koncert D‑dur nawiązuje w części pierwszej do wzorów włoskich (dopatrywano się podobieństw z koncertem Boccheriniego), w uroczym zaś rondowym finale pobrzmiewają francuskie echa, w tym żartobliwa stylizacja brzmienia dud a la musette.

Partię solową wykona zwycięzca X Międzynarodowego Konkursu im. Henryka Wieniawskiego, Piotr Pławner, o którym legendarny Yehudi Menuhin mówił „to jeden z największych talentów naszych czasów. To geniusz, który swoją demonicznością, brawurą i wirtuozerią rozbudzi nawet najbardziej oschłą publiczność!”.

Swą Symfonią D-dur nr 104 z roku 1795 Haydn we wspaniałym stylu żegna się z gatunkiem muzycznym, który to jemu właśnie zawdzięcza bujny rozkwit, i który stał się „znakiem firmowym” jego bogatej i różnorodnej twórczości. Patetyczny, minorowy wstęp, który ją otwiera, ma w sobie energię późniejszych tytanicznych dzieł Beethovena. Radosny temat główny allegra przynosi odprężenie, choć w części tej utrzymany jest nastrój podniosłego patosu anonsowany wstępem, zaś w zwięzłym, bardzo interesującym przetworzeniu pojawiają się elementy dramatyczne i heroiczne, znów zdające się zwiastować styl beethovenowski. Ponieważ Symfonia D-dur należy do drugiego cyklu „Symfonii londyńskich”, w finale Haydn uczynił ukłon w stronę swej angielskiej publiczności, cytując jako główny temat melodię popularnej piosenki Hot Cross Buns („Gorące bułeczki”) o ludowych rysach, podkreślonych burdonowym akompaniamentem. Żywiołowy finał w formie allegra sonatowego (z silnie kontrastującym, lirycznym tematem drugim) jest zarazem ostatnią, jakże piękną kartą Haydnowskiej symfoniki.

Estoński kompozytor Arvo Pärt po okresie artystycznych poszukiwań wytworzył własny, niepowtarzalny styl i technikę (przynależną do nurtu szeroko rozumianego „minimalizmu mistycznego”), który określił tajemniczym mianem tintinnabuli. To łacińskie słowo oznacza dosłownie „dzwony”; technikę tę zastosował zrazu w muzyce fortepianowej (m.in. Für Alina, 1976), a polega ona na rozmaitych permutacjach dwóch prostych współczynników: niewielkich diatonicznych pochodów skalowych i rozłożonego trójdźwięku (którego składowe obecne są w alikwotach dźwięku dzwonu). Ów absolutny archetyp melodii i harmonii tworzy pożądaną jedność, o której tak mówił autor koncepcji: „Tintinnabuli jest regułą, w której melodia i akompaniament są jednym. Jeden plus jeden równa się jeden – nie dwa. To jest sekret tej techniki”. Hipnotyczna, zachwycająca kompozycja Fratres (Bracia) z roku 1977, przenoszona przez autora na różne środki wykonawcze, to kolejny z wczesnych przykładów wspomnianej techniki.

Za dyrygenckim pulpitem stanie Przemysław Neumann, od 2015 dyrektor Filharmonii Opolskiej, szczególnie oddany propagator zapomnianej muzyki polskiej (nie tylko w roli dyrygenta, ale też jej badacza i wydawcy). /Piotr Maculewicz/

Patronat medialny: TVP Kultura https://tvpkultura.tvp.pl/, Presto https://prestoportal.pl/, Polmic https://www.polmic.pl/

Organizator: Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Organizator zastrzega prawo do zmiany programu koncertu lub jego wykonawców.