Wydawca | Anaklasis – Polskie Wydawnictwo Muzyczne
Nr Katalogowy | ANA 003
Data | 2019

Roman Palester
Concertino na saksofon altowy i orkiestrę smyczkową (1938/1947)
Concertino na fortepian i orkiestrę (1942)
Serenada na dwa flety i orkiestrę smyczkową (1946)
Concertino per clavicembalo e dieci strumenti su temi di vecchie danze polacche (1955)

Wykonawcy:
Alina Mleczko – saksofon
Clare Hammond – fortepian
Agata Kielar-Długosz, Łukasz Długosz – flety
Maciej Skrzeczkowski – klawesyn
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Łukasz Borowicz – dyrygent

W roku 2019 przypadła 30. rocznica śmierci Romana Palestra (1907–1989), polskiego kompozytora należącego do najwyżej cenionych w swoim pokoleniu, lecz na skutek niesprzyjających okoliczności historycznych – niesłusznie zapomnianego. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie jako depozytariusz (na mocy testamentu) spuścizny wielkiego artysty podejmuje od lat wiele działań służących upowszechnieniu wiedzy o tym fascynującym człowieku i jego znakomitym dorobku muzycznym oraz publicystycznym. Palester był jednym z najwybitniejszych polskich kompozytorów XX wieku, postrzegano go często jako „następcę Karola Szymanowskiego”. Od 1952 roku przebywał na emigracji w Monachium (później w Paryżu), współpracując z Radiem Wolna Europa – spowodowało to zapis cenzury PRL i Palester całkowicie znikł z oficjalnego życia muzycznego w kraju. Mimo cofnięcia zapisu w roku 1977 kompozytor nie zaistniał już potem trwale w świadomości rodaków, a wykonania jego interesujących dzieł są do dziś niezwykle rzadkie. Wciąż też jest niewiele nagrań muzyki Palestra, a teksty jego audycji dla RWE nie były nigdy w całości opublikowane.

Na jubileuszowy 2019 rok zaplanowano premierę nowej, szczególnie interesującej – dostępnej już – płyty CD, którą wydano z inicjatywy BUW i Fundacji Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Polską Orkiestrą Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa, z udziałem renomowanych solistów, pod batutą Łukasza Borowicza, należącego do najbardziej cenionych dyrygentów swojego pokolenia.

Muzyka Romana Palestra uchodzi niekiedy za dość „hermetyczną”, kompozytor poszukiwał nowych form, korzystając z zaawansowanych technik właściwych XX stuleciu, lecz tworzył on także dzieła znacznie bardziej przystępne, klasycyzujące, które – choć pozostają bardzo ambitne – zdobywają uznanie także publiczności mniej obeznanej z muzyką dodekafoniczną, atonalną.

Do najpopularniejszych dziś dzieł Palestra należy jego Concertino na saksofon (1938/1978), mimo że dostępne jest w jednym tylko, trudno już osiągalnym na rynku nagraniu fonograficznym Davida Pitucha. Czas więc na wznowienie tego dzieła w nowej, świeżej interpretacji znakomitej uczennicy wymienionego artysty, rozwijającej własną, światową karierę, Aliny Mleczko, która z entuzjazmem podjęła się tego zadania. Ponadto w spuściźnie Palestra zachowały się dwa inne, równie atrakcyjne kompozycje – Concertino na fortepian (1942) oraz Concertino na klawesyn („na motywach dawnych tańców polskich”, 1955), nienagrane dotąd na płyty i niemal zupełnie zapomniane. Pierwsze wykonała niedawno z powodzeniem koncertowo znakomita brytyjska pianistka Clare Hammond, często koncertująca w Polsce, z oddaniem propagująca też ambitną muzykę polską na scenach Wielkiej Brytanii i świata – ona także zgodziła się przyjąć zaproszenie do nagrania dzieła. Concertino na klawesyn wykonał zaś klawesynista młodego pokolenia, Maciej Skrzeczkowski, którego gra zachwyca słuchaczy połączeniem technicznej perfekcji z dużą muzykalnością.

Doskonałe uzupełnienie trzech atrakcyjnych concertin stanowi pełna uroku Serenada na dwa flety, w której wystąpiła para cenionych flecistów: Łukasz Długosz i Agata Kielar-Długosz. Nagranie zostało wydane w serii Portraits przez nową firmę fonograficzną Anaklasis, której patronuje Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Realizatorzy spodziewają się, że ta bardzo atrakcyjna edycja i udział w niej plejady renomowanych wykonawców może zdecydowanie wspomóc światową recepcję zapomnianej muzyki wielkiego polskiego twórcy.

Reżyseria nagrania i montaż: Ewa Guziołek-Tubelewicz, Joanna Popowicz, Katarzyna Rakowiecka
Mastering: Ewa Guziołek-Tubelewicz, Joanna Popowicz

Nagrania zrealizowano w lipcu 2019 roku w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie.

Publikację dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyczny ślad”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.