Zapraszamy na Festiwal Krzysztofa Pendereckiego z okazji 85. urodzin kompozytora – 19 listopada o godzinie 19.30 w Filharmonii Narodowej w Warszawie wystąpią Sinfonia Iuventus pod batutą dyrygentów Szymona Morusa, Piotra Sułkowskiego, Johna Axelroda, Eduarda Topchjana i wybitni soliści: Massimo Mercelli, Patrick Gallois, Michel Lethiec, Elina Vähälä, Maja Bogdanović.

„Proszę mi życzyć jak najwięcej czasu, bo mam w głowie więcej pomysłów, niż jestem w stanie zapisać. Całe moje życie wyglądało w ten sposób – intensywne dni, codziennie napięty plan, kolejne zamówienia. I tak już pewnie zostanie, bo na emeryturę się nie wybieram!” – mówił Krzysztof Penderecki w rozmowie z Paulą Szynol w 2016 roku i słowa te pozostają aktualne także teraz, gdy wielki kompozytor świętuje 85. urodziny. Dla kolejnego już pokolenia muzyków i melomanów jest wciąż tym, który był „od zawsze”, stanowiąc ważki punkt odniesienia – czy to afirmatywny, czy to polemiczny. Sam Maestro podkreśla, że lubi budzić kontrowersje: „Całe życie szedłem pod prąd. Orkiestry nie chciały grać mojej muzyki, strajkowały. Muzycy obawiali się o swoje instrumenty, bo kazałem np. uderzać okutą w metal żabką smyczka w pudło rezonansowe skrzypiec i wiolonczel. Sprawiało mi radość, że protestowali. Uważałem, że mam rację”. Po wczesnym okresie, w którym widziano w nim koryfeusza najbardziej ekstrawaganckiego modernizmu, zdumiał słuchaczy stopniowym zwrotem ku tradycji, co tak tłumaczył (w rozmowie z Anną S. Dębowską, 2008): „Kiedyś już powiedziałem i nadal to podtrzymuję, że to nie ja zdradziłem awangardę, ale awangarda zdradziła muzykę. I czas pokazał, że miałem rację, bo awangarda skończyła się na początku lat 70., a potem to już było tylko kopiowanie starych pomysłów. Nie chciałem pisać dalej w ten sposób, uznałem, że jest to droga donikąd, więc trzeba z niej zawrócić i zawrzeć rozejm z tradycją”. Kolejne jubileusze wspaniałego twórcy stanowią okazję do retrospektywnych koncertów i festiwali, przywołujących jego muzykę z różnych okresów i ukazujących jej fascynującą zmienność, a zarazem – ponadczasową aktualność.
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus weźmie udział w Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego, który odbędzie się w Warszawie od 16 do 23 listopada. Na jego program złoży się aż dziesięć koncertów w salach Filharmonii Narodowej, Teatru Wielkiego – Opery Narodowej oraz Zamku Królewskiego. Organizatorami festiwalu są Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena, Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, Narodowe Centrum Kultury, Stowarzyszenie Akademia im. Krzysztofa Pendereckiego i Międzynarodowe Centrum Muzyki.
W programie niezwykle oryginalnego koncertu 19 listopada orkiestrę poprowadzi aż czterech dyrygentów – każdego z nich łączyła z Mistrzem owocna i inspirująca współpraca („Penderecki jest dla mnie jak mentor i niemal jak ojciec. Miałem zaszczyt dyrygować wiele z jego utworów, od prac smyczkowych poprzez koncerty aż po symfonie. On dał mi wgląd do polskiej duszy” – pisał amerykański dyrygent John Axelrod, jeden z kapelmistrzów wieczoru), każdy zaprezentuje swoją wizję wybranego dzieła symfonicznego i koncertowego. Monumentalna Piąta symfonia z 1992 nosi miano „Koreańskiej” z uwagi na zamówienie Międzynarodowego Towarzystwa Kulturalnego Korei oraz subtelne muzyczne odwołania do historii i kultury dalekowschodniego państwa – ale też jest dziełem autonomicznym, wchodzącym w ciekawy dyskurs z symboliką tytanicznych „piątych symfonii” w twórczości mistrzów tego gatunku, począwszy od legendarnego dzieła Beethovena. Pozostałe dzieła należą do typu concertante, dając okazję popisu prześwietnym solistom. Szczególnie interesujące i niecodzienne będzie zestawienie dwóch bardzo odmiennych barwowo wariantów koncertu podwójnego, dzieła stosunkowo nowego (2012), święcącego już tryumfy na światowych estradach. Zabrzmi w wersji smyczkowej na skrzypce i wiolonczelę (pierwotnie – altówkę) oraz dętej, na flet i klarnet. Para instrumentów solowych traktowana jest tu równorzędnie, oba mają imponujące, rozbudowane solowe kadencje, przy doskonałej równowadze partii koncertujących i orkiestrowych. Także Sinfonietta nr 2 to przykład brzmieniowych metamorfoz dzieła wyjściowego, którym był tu przełomowy Kwartet na klarnet i trio smyczkowe z 1993, zachwycający swym klasycyzującym stylem odwołującym się do nadrzędnych idei dawnej kameralistyki: przejrzystości, równowagi, architektonicznej i fakturalnej dyscypliny. Powodzenie tego utworu zaowocowało przekształceniem go w Sinfoniettę z udziałem orkiestry smyczkowej, ta zaś doczekała się również wariantu, w którym klarnet został zastąpiony fletem (istnieje też autorska wersja na cztery saksofony).

Massimo Mercelli | flet
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
Szymon Morus | dyrygent

Krzysztof Penderecki Sinfonietta nr 2

Patrick Gallois | flet
Michel Lethiec | klarnet
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
Piotr Sułkowski | dyrygent

Krzysztof Penderecki Koncert podwójny na flet, klarnet i orkiestrę

Elina Vähälä | skrzypce
Maja Bogdanović | wiolonczela
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
John Axelrod | dyrygent

Krzysztof Penderecki Koncert podwójny na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę

Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
Eduard Topchjan | dyrygent

Krzysztof Penderecki V Symfonia „Koreańska”

Zapraszamy!

Organizator: Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena