Klaudiusz Baran, Justyna Baran – fot. archiwum artystów; Marek Wroniszewski – fot. Piotr Banasik

x

Geneza tanga nie jest oczywista – to gatunek muzyki tanecznej oraz śpiewanej, który rodził się w XIX wieku w słynących z nie najlepszej reputacji zaułkach Montevideo i Buenos Aires, portowych miast-tygli wielu imigranckich nacji. Łączył elementy habanery, innych latynoskich tańców i pieśni z wpływami muzyki afroamerykańskiej. Słowom nostalgicznego śpiewu, mówiącego prawie zawsze o miłości – trudnej, zawiedzionej, minionej, towarzyszył namiętny, improwizowany taniec. Typowym zespołem towarzyszącym tangu był bandoneon, skrzypce, fortepian i kontrabas. Okres największego rozkwitu sztuki tanga przypadł na czas powojenny — rychło straciło swe pierwotne buntowniczo-plebejskie konotacje, stając się gatunkiem zbanalizowanym w niezliczonych, ckliwych i coraz mniej ambitnych odsłonach. Po II wojnie światowej tańczono je nadal, lecz szybko ustępowało nowym modom; przełom i renesans tanga nastąpił dzięki dokonaniom Astora Piazzolli – talent młodego Argentyńczyka dostrzegł i wsparł m.in. Artur Rubinstein. Wkrótce Piazzolla podjął regularne studia muzyczne we Francji, gdzie kształcił się „klasycznie” pod kierunkiem Nadii Boulanger — ona zaś, usłyszawszy jego tanga, zachęciła ucznia, by porzucił sonaty i symfonie na rzecz własnej drogi. Stworzony przez niego gatunek tango nuevo (zrazu wyklęty w Argentynie jako sprzeniewierzenie się narodowej tradycji i wręcz „anarchistyczne” zagrożenie dla kolejnych rządzących krajem junt) odchodził od czysto tanecznej funkcji i stawał się muzyką autonomiczną o wysokich artystycznych walorach. „Klasyczny” zespół bywał poszerzany, jednak najważniejszym nośnikiem melodii i ekspresji tango nuevo wciąż pozostawał bandoneon, którego Piazzolla był wspaniałym wirtuozem. Nurt ten okazał się ożywczy i rozwojowy, wciąż inspirując kompozytorów, jazzmanów, tancerzy. Koncert w stulecie urodzin wielkiego reformatora gatunku, który dziś stał się już jego „nowym klasykiem” przypomni najsławniejsze tanga, ale też ciekawą większą formę – Koncert na bandoneon z 1979, który wydawca dzieła określił mianem Aconcagua, wskazując symbolicznie na najwyższy szczyt górski obu Ameryk i całej półkuli południowej.

W solowych partiach koncertu pod batutą Marka Wroniszewskiego wystąpi grający na bandoneonie Klaudiusz Baran (a we wzruszającym tangu Adiós Nonino zaprezentuje się solo także skrzypaczka, Justyna Baran). Ceniony w Polsce i poza jej granicami wirtuoz tego instrumentu oraz akordeonu ze swobodą porusza się w różnorodnym repertuarze wielu epok, największe jednak uznanie wzbudzają jego interpretacje muzyki najnowszej, w tym prawie 50 prawykonań dzieł solowych, kameralnych i z towarzyszeniem orkiestr, z których większość była mu dedykowana albo powstała z jego inspiracji. Jego wielką namiętnością jest argentyńskie tango, w szczególności tango nuevo, wirtuozowsko wykonywane na bandoneonie, który jako pierwszy polski instrumentalista wprowadził na sale koncertowe. Współtworzył i był liderem najsłynniejszych formacji tangowych, takich jak Tangata Quintet czy Machina del Tango, kreujących polską kulturę tanga. Klaudiusz Baran łączy aktywność artystyczną z działalnością pedagogiczną i organizacyjną. Jest profesorem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, a od 2016 roku – jego rektorem. [pmac]

Organizator: Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Patroni medialni: TVP Kultura, Presto, polmic.pl

Organizator zastrzega prawo do zmiany programu koncertu lub jego wykonawców