Koncert pod honorowym patronatem Chargé d’affaires Ambasady Republiki Czeskiej w Warszawie, Pana Miroslava Kolatka
26 lutego 2023, godz. 19.00
Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie
Wykonawcy
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Martyna Zych | dyrygent
Program
Bedřich Smetana – Má vlast (Moja ojczyzna)
Wyszehrad
Wełtawa
Sarka
Z czeskich łąk i gajów
***
Tabor
Blanik
Martyna Zych - fot. Mateusz Żaboklicki
x
Bedřich Smetana, zafascynowany stylem Berlioza i Liszta (zaprzyjaźniony z tym ostatnim), należał do pierwszych romantyków czeskich, był wysoko ceniony jako pianista i pedagog, lecz jego własna twórczość nie znajdowała początkowo większego rezonansu. Po okresie zaangażowania w działalność narodowo-wyzwoleńczą w czasie Wiosny Ludów, próbach założenia własnej szkoły muzycznej i później kilkuletniej pracy w Szwecji, postanowił zwrócić się ku stylowi narodowemu, tworząc m.in. operę Brandenburczycy w Czechach. Stała się kamieniem milowym sławy autora, potwierdzanej kolejnymi dziełami scenicznymi (m.in. Sprzedana narzeczona, Dalibor, Libusza). Tragiczną cezurą w artystycznym życiorysie twórcy był rok 1874, w którym całkowicie utracił słuch. Mimo tej niewyobrażalnej dla muzyka tragedii nie zaprzestał komponowania, a pierwszym dziełem stworzonym po ataku choroby był poemat symfoniczny Wyszehrad, otwierający wspaniały cykl Moja ojczyzna – Má vlast. Składa się nań sześć ogniw, z których ostatnie – Blanik – ukończone zostało w roku 1879. Każde nawiązuje do wybranego miejsca lub epizodu z dziejów Czech i do czeskich legend, stanowiąc niezwykły muzyczny wyraz gorącego patriotyzmu, entuzjastycznie przyjęty przez rodaków. Zarazem, dzięki powszechnej sławie, którą rychło zdobył, cykl ten okazał się skutecznym i atrakcyjnym sposobem propagowania niepodległościowych aspiracji Czechów wobec międzynarodowego audytorium. Stosunkowo zwięzłe poematy, zachwycające urodą melodii, barwnością orkiestracji i sugestywną ilustracyjnością, wykonywać można osobno (popularna jest w tej roli zwłaszcza Wełtawa, której majestatyczny temat główny poprzedza jeden z najbardziej urzekających symfonicznych epizodów – wstęp z cudownymi solowymi partiami fletów i klarnetów, symbolizującymi splatanie się strumieni, z których narodzi się wielka rzeka...), a także jako integralny cykl, co nastąpi podczas lutowego koncertu. Sam Smetana opatrzył swoje poematy krótkimi komentarzami. Wyszehrad przywołuje „wspomnienia z przeszłości królewskiego zamku, jego dawnej wielkości i świetności, turniejów i bitew”, Wełtawa ilustruje bieg rzeki od jej źródeł „przez rozległe łąki i gaje i przez regiony, których mieszkańcy właśnie radośnie świętują”, podążając ku stołecznej Pradze. Sarka nawiązuje do legendy o dziewczynie, która przepełniona gniewem wobec zdrady ukochanego, przysięgła srogą zemstę wszystkim mężczyznom, dokonując masakry drużyny rycerza Czcirada. Z czeskich łąk i gajów opiewa piękno ojczystego krajobrazu, a Tabor i Blanik przywołują pamięć o wojnach husyckich i legendy o uśpionych we wnętrzu góry bojownikach z tego czasu, którzy powstaną na zew ojczyzny, by pokierować walką o wolność.
Koncert poprowadzi Martyna Zych, która jest altowiolistką Sinfonii Iuventus, a także ambitną dyrygentką wyspecjalizowaną szczególnie w muzyce czeskiej, której poświęca prace badawcze i artykuły; dzięki biegłej znajomości czeskiego ma też owocne kontakty ze środowiskiem muzycznym i naukowym sąsiedniego kraju. Studiowała na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie dyrygenturę symfoniczno-operową w klasie prof. Tomasza Bugaja oraz altówkę w klasie prof. Piotra Reicherta. Jest pomysłodawczynią i współzałożycielką pierwszej w Polsce Orkiestry Muzyków-Uchodźców z Ukrainy. Ich premierowy koncert odbył się w kwietniu 2022, po jego świetnym przyjęciu nastąpiły kolejne. Martyna Zych bierze czynny udział w mistrzowskich kursach dyrygenckich z Marin Alsop i NOSPR w Katowicach, w tym samym roku debiutowała z Filharmonią Bohuslava Martinů w Zlínie podczas Festiwalu Talentinum, została także zaproszona do otwarcia sezonu artystycznego Orkiestry Symfonicznej w Karlovych Varach z pełnym czeskim programem. [pmac]
Bilety normalne: 35 zł / miejsce
Bilety ulgowe: 25 zł / miejsce
– dla uczniów, studentów do ukończenia 26 roku życia, emerytów i rencistów oraz osób po 70 roku życia;
– uczniów szkół muzycznych i baletowych oraz studentów uczelni muzycznych i muzykologii.
Bilety dostępne w serwisach biletowych: Polskie Radio – Bilety24, eBilet
Organizator: Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Organizator zastrzega prawo do zmiany programu koncertu lub jego wykonawców
Patroni medialni: TVP Kultura, Presto, polmic.pl
